Ortodonti diş hekimliği, sadece estetik problemlerin değil, çeşitli tıbbi problemlerin çözümüne de yardımcı olan, maloklüzyon olarak tanımlanan dişlerdeki ve yüzdeki düzensizliklerin teşhisi, tedavisi ve bakımları ile ilgilenen bir bilim dalıdır.

Dar çene yapıları veya çeneden büyük dişlerin neden olduğu çapraşıklığı gidererek, alt veya üst çenenin ileri veya geri olmasından kaynaklanan bozuklukların tedavisi ile ilgilenen uzmanlık dalıdır.

Ortodonti, alt ve üst çenede görülen yapısal bozuklukların, diş boşluklarının, ağız kapanma kusurlarının ve çarpık dişlerin tedavileri ile ilgilenen diş hekimliği alanıdır. Latince iyileştirme anlamına gelen "ortho" ve diş ve diş dokusu ifadelerine karşılık gelen "donti" kelimelerinden oluşan ortodonti, hastanın yaşını dikkate alan, diş ve çeneye bağlı problemleri kişiye özel bir yaklaşım ile tedavi eden uygulamalardır. Tedavisiz kalan çarpık dişlerin temizliği güçtür, bu durum diş kaybına ve diş eti problemlerine sebebiyet verebilir.

Bunun yanında mandibula ve maksillanın konumları, kafatasına göre ön veya arkada olmaları çene kaslarında aşırı basınca sebep olur. Bu, temporomandibular bozukluklara ve baş, omuz ve sırt ağrısına yol açabilir. Ortodontik tedavilerle ile bütün bu sorunlar daha meydana gelmeden önlenebilmekte ve sonuçta daha estetik bir görünüm elde edilmektedir.

Ortodontik Tedavi Nedir?

Tıp ve teknoloji alanlarındaki gelişmeler ortodontik tedaviyi daha hızlı ve daha estetik hale getirmiştir. Dişlerin hareket etmesine yönelik, kas veya çene yapısını iyileştirmek adına kullanılan tedaviler hareketli veya sabit türde olabilir. Dişe ve çeneye çok az kuvvet uygulanan tedavi metotları, ortodontik problemlerin ne olup olmadığına bağlıdır. Şeffaf plaklar, çene apareyleri ve geleneksel diş telleri başlıca seçenekler arasında gelir.

Ortodontik Tedavi ile Giderilebilecek Rahatsızlıklar

Ortodonti, dişlerin dizilişi ve çene şekli nedeniyle görünümü etkileyen hastalıkları teşhis eder ve tedavi eder. Diş problemleri çoğunlukla dar çene yapısından dolayı dişlerde çapraşıklık veya çeneye göre büyük dişler olmakla birlikte, aralıklı dişler de bu sorunlar arasında görülebilmektedir.

Asimetrik diş pozisyonu veya süt dişlerinin erken yitirilmesine bağlı kalıcı diş kayıpları ortodonti departmanını ilgilendiren hastalıklardan bazılarıdır. İskeletsel rahatsızlıklar, yani çene yapısındaki sorunlar da yine bu branş ile tedavi edilen rahatsızlıklardır.

Ortodonti alanı tarafından tedavi edilen durumlardan bazıları aşağıda listelenmiştir.

• Çapraşık dişler: Diş ve çene yapısında mevcut olan dengesizlikler nedeniyle gelişen bir durumdur. Hafif dereceli, orta dereceli ve ileri dereceli çapraşıklık şeklinde sınıflandırılır. Rahatsızlığın durumuna göre kişiye özel olarak tedavi uygulanır.
• Aralıklı dişler: Küçük diş boyutu veya kalın diş eti lifleri nedeniyle oluşan aralıklı yapılar ön dişlere ait bir tür bozukluktur. Ortodontik tedavi ile dişler arasındaki boşluklar kapatılabilir, gerektiği durumlarda diş boyutunu büyütmek için restorasyon uygulanabilir veya estetik dolgularla tedavi tercih edilebilir.
• Dönük durumdaki dişler: Dişlerin sağa veya sola dönmesi sonucunda olması gerekenden daha fazla yer kaplaması ve diş çapraşıklığına neden olmasıdır. Komşu dişlerin de pozisyonlarını etkileyebilir.
• Gömülü dişler: Kemik ve yumuşak doku arasında bulunan bu dişler zamanla diğer dişler üzerinde hasar bırakır. Yirmilik dişler ve köpek dişleri bunlara örnektir.
• Diş eksikliği: Doğuştan bir diş eksikliği söz konusuysa, diş kavsinin düzgün olması mümkün değildir. Eksik dişler ya diğer dişlerle doldurulur ya da bir diş için yer açılırsa diş proteziyle tedavi edilirler.
• Orta sıra tutarsızlığı: Alttaki ve üstteki kesici dişlerin arasındaki çizgi üst üste gelmelidir. Bu çizginin bir yandan diğer yana kayması maloklüzyon olarak adlandırılır ve tedavi gerektirir.
• Kapanış kusurları: Örtülü kapanış, gülümseme esnasında üst dişlerin aşırı uzun olması sonucunda alt dişlerin neredeyse hiç gözükmemesidir. Çapraz kapanış ise ağız kapalıyken çene kaymasının neden olduğu dişlerin çapraz bir şekilde kenetlenmesidir.

Ortodontik Rahatsızlıklar Neden Oluşur?

Çoğu ortodontik problem genetiktir, ancak bazıları daha sonra da gelişebilir. Hastanın eksik veya fazla dişi olması, boşluklu veya çapraşık dişler ve çene ile ilgili diğer bozukluklar kalıtsal olabilir. Sonradan gelişen problemler arasında parmak emme, süt dişlerinin erken kaybı, periodontal hastalıklar, nefes alma güçlüğü ve kazaya bağlı travmalar sayılabilir. Bu rahatsızlıkların önüne geçebilmek ve var olan estetik problemlerin daha hızlı çözüme kavuşabilmesi için ortodontik tedaviye erken yaşta başlanması önerilir.